Thor : Ragnarok İncelemesi

Giriş

İnek Audhumla, Ginnungagap'ın tuz bloklarından ilk tanrı Búri'yi yarattı.

Búri'den Borr, Borr'dan üç kardeş doğdu; Odin,Vili ve Vé.

Odin ve kardeşleri Vili ile Vé evreni vareden dev Ymir'i katlettiler.

Vücudundan Cennet ve Dünya'yı yarattılar.

Kafatası gökyüzü oldu...

Beyni bulutlar...

Kanı denizler...

Saçları ağaçlar...

Kemikleri dağlar ve kayalar...

Hatta Ymir'in bedenindeki kurtlardan cüceler yaratıldı.

Cücelerin soyundan maharetli üç cüce; Eitri, Brookr ve Buri geldi.Onlar ki eşsiz gemi Skidbladnir'i,Odin'in silahı Gungnir'i,Leydi Sif'in altın saçlarını ve elbette ölü bir yıldızın kalbinden dövülmüş Mjolnir'i yarattı.Mjolnir, tanrıların atası Odin tarafından kutsandı ve o güne dek görülmemiş kudrette bir silah doğdu.Mjolnir'in dövüldüğü özün sorumluluğu bu üç cüceye verildi.

Tanrıların atası Odin, Mjolnir'i buz devi Laufrey'e karşı bizzat kullandı ve onu alt etti.Laufrey ardında bir çocuk, Loki'yi bıraktı.Odin, Loki'yi himayesine aldı.Loki bir tanrı ve Thor'un kardeşi olarak yetiştirildi.İkisi de yeterince büyüdüğünde eşsiz silah Mjolnir, Thor'a verildi.Artık birisi gök gürleten şimşek tanrısı Thor olarak anılacakken diğeri ise hile,düzenbazlık ve fesat tanrısı şekil değiştiren Loki olarak anılacaktı.

Bölüm 1

Düzenbaz tanrı Loki, Mjolnir'in özünün peşine düştü, aklında ona denk bir silah yapma düşüncesi vardı.Özün sorumluluğu verilen üç cüce özü yoketmeye çalıştı.Elbette ki başarısız oldular.Ve özü evrenin kaynağı Gunn Çukuru'na attılar.Gunn Çukuru öz ile birlikte üç cüceyi de yuttu.Ancak cüceler özü saklayamadılar.Loki özü buldu ve onu cehennemden geri getirdiği Surtur'a, Mjolnir'e denk silahlar yapması için verdi.Surtur da Mjolnir'e denk silahlar dövdü.Biri düzenbaz tanrı Loki,biri Loki'den olma Kurt Fenris,biri yenilmez trol Ulik ve biri de ölülerin tırnaklarından yapılmış ölüm gemisi Naglfar'ın kaptanı Hyrm için...

Düzenbaz tanrı Loki ve fedaileri hiç vakit kaybetmeden, o sırada Ymir-Krul dağının derinliklerinde ölen cücelerin yasını tutmakta olanlara; Thor, Volstagg, Hogun, Fandral, Sif, Balder, Amora, Valkyrieler ve cücelere saldırdı.Bu saldırıda ilk ölenler savunmasız cüceler ve Amora oldu.Thor dört düşmanına karşı destansı bir savaş verdi.Silahların kudreti o denli büyüktü eşsiz Mjolnir üç parçaya ayrıldı.Loki tekrar saldırdı ve Thor'u Ymir-Krul'un derinliklerine gömdü.Thor yenilmişti, İntikamcılar'ı; Tony Stark ve Steve Rogers'ı çağırdı.Böyle bir vahşet karşısında Thor bile duramamıştı, onların ne şansı olabilirdi ki...Daha başlangıçta böyle bir yıkım getiren Loki daha neler yapacaktı kim bilir...

Bölüm 2

Thor arkadaşlarını da yanına alıp Asgard'a vardığında vahşet ve yıkım buldu.Loki ve fedaileri ile tekrar yüzleşti ve bu kez onları alt etti.Hyrm ve Ulik orada öldü.Loki ve oğlu Fenris ise kendilerinden beklenen onursuzluğu gösterip kaçtılar.Thor az ileride Balder'in ölüm törenini gördü.Balder'in ölümü ve Fenris'in serbest kalması şüphesiz tek bir şeye delalettir; RAGNAROK!

Bölüm 3

Thor, Ymir-Krul dağındaki patlamanın ardından tüm dostlarının öldüğünü düşünmekteyken Işık elflerinin diyarı Alfheim'e gider.Ama gazap oraya ondan daha önce uğramıştır.Alfheim'in harabeleri arasında eski dostu Volstagg ile karşılaşır.Dostları, Ymir-Krul'dan kaçıp Alfheim'e sığınmışlardır.Ancak Loki'nin saldırısı Hogun ve Fandral'ı öldürmüştür.Sif ise Ymir-Krul'da kolunu kaybedip üçsavaşçı tarafından elf diyarına getirilmiştir ancak Alfheim saldırısından sonra ona ne olduğunu Volstagg bile bilmemektedir.Thor, Geirroodur'u alt edip aldığı çekici Volstagg'a verip Valhalla'nın askerleriyle beraber Vanir*tanrılarının diyarı Vanaheim'e doğru yola çıkar.

Thor ve ordusu...Günlerce at sırtında yolculuk ederler ve nihayet Kurt Fenris'in savaş çığlıkları duyulur.Thor ve ordusu vakit kaybetmeden düzenbaz Loki'nin ordusunun üzerine yürür.Ancak Loki boş durmamış ve ordusunu pek çok savaşçı ile doldurmuştur.Şüphesiz bu yeni düşmanlar arasında en dikkat çekeni Yokedici Durok'tur.Savaş daha yeni başlamışken Durok, Brunhilde'yi öldürmüştür.Thor o sırada Kurt Fenris ile savaşmaktadır.Leydi Sif de oradadır.Thor daha Leydi Sif'e kavuşma mutluluğunu yaşamadan Durok ile savaşa tutulur.Normalde Durok'u alt etmesi çok zor olmasına rağmen Ragnarok'un yaklaştığını hisseden şimşek tanrısı varlığından kendinin bile haberi olmadığı bir güce erişir.Durok'u alt eder ama Fenris o sırada toparlanmış ve Thor'a yeniden saldırmak üzeredir.Tam saldıracağı sırada Kurt Fenris güçlü bir yıldırım darbesiyle yere yığılır.Bu saldırı ancak Thor kadar güçlü biriden gelmiş olabilir, yani Beta-Ray Bill tarafından! Bill, Fenris'i birkaç darbeden öldürür ve savaş o anda sona erer.Kazanan taraf artık bellidir.

Kısa bir selamlaşmanın ardından Thor ve Beta-Ray Bill başbaşa konuşmaya başlarlar.Thor, Loki'nin peşine düşecektir ama Vaneheim'e onun yokluğunda bir kral gerekmektedir.Thor'un teklifi bellidir ve Bill teklifi kabul eder.Thor, Vaneheim'in hiç sönmeyen ateşinin altında kısa bir konuşma yapar ve Bill'i geçici kral ilan eder. Thor, artık Ragnarok'un; her şeyi sonunun geldiğin farkındadır.

Bölüm 4

Thor,yerin ve göğün binekleri Tanngniost ve Tanngrisnir** ile Hidstalf'a, her şeyin görüldüğü yere gider.Ve Hidstalf'ta geçmişte yaptıkları hatalardan dolayı kendi kendine hayıflanmaktayken yanında bir çocuk hayaleti belirir.Ve çocuk omuzlarında her şeyin atası Odin'in iki kuzgunu Hugin ile Munin'i taşımaktadır.Thor çocuğun "Odin kudreti" olduğunu görür. Çocuk, Thor'a rehber olmak için oradadır.

"Aradığın cevaplar için her şeyin babasından fazlası olmalısın.

Kıyametten kaçacak mısın yoksa onu kucaklayacak mısın küçük tanrı?"

Thor Ragnarok'a, her şeyin sonuna; Odin'in bilgeliğine ulaşmadan yetemeyeceğini anlar."Odin Kudreti"nin rehberliğinde, hayat ağacı Ygddrasil'in köklerine; Odin'in bilgeliğini aradığı Mimir Kuyusu'na gider.Kuyu çoktan kurumuştur.Burada babası gibi ileri gidebilmek için kendini yoketmesi gerektiğini, bilgeliğe ulaşmak için fedakarlık yapması gerektiğini anlar.Hatta babası Odin gibi bir gözünü kaybetmesi gerektiğini düşünür ve sağ gözünü elleriyle söküp kuyuya atar.Ancak "Odin kudreti" onu babasını taklit etmemesi kendi yolunu çizmesi konusunda uyarır.Bu sefer şimşek tanrısı Thor sol gözünü de söküp kuyuya atar.Kuyu bilgelik suyuyla dolup taşar.Thor suyu içer ve her şeyin başlangıcından bu yana her şeyi görür."Odin kudreti" ona Odin'in kuzgunlarını verir.Munin tüm hatıraları, Hugin de düşünceleri gösterir Thor'a.Onun gözleri olurlar."Odin kudreti" bilgeliğin yetmeyeceğini bilgeliğin de ötesini bilmesi gerektiğini söyler.Bilgeliğin de ötesine giden yol Odin'in de attığı son adımlardan geçmektedir.Bu son adım gereği Thor kendini babası Odin gibi dokuz gün dokuz gece hayat ağacına asmalı ölümü ve ölümün ötesini görmelidir.Tekrar doğmalı kendini tekrar yaratmalıdır.

İşaretlerin sihri*** ve Mimir Kuyusu'nun bilgeliği ona geçmişi bilme ve geleceği şekillendirme gücü verir.Artık Thor gerçek bir tanrının bilgeliğine ulaşmıştır hatta bu bilgeliğe insan bilgisi de eklendiğinde onları bile aşmıştır.Artık ne yapması gerektiğini biliyordur.Thor, Odin'in onu neden Orta Dünya'ya**** gönderdiğini biliyordur.Yapması gerekeni artık biliyordur.Ama reddeder. Thor, boynundaki zincirleri kırar ama ölümüne engel olamaz ve kendini ölüm ve hastalık diyarı Hel'de bulur.Ve babasından yardım diler. Her şeyin atası Odin, oğlunu kucaklar ve "Yukarıda Gölgelerde Oturanlar" yani tanrıların tanrılarının salonuna getirir.Thor burada, Ragnarok'un sonsuz bir döngü olduğunu ve onlara; "Yukarıda Gölgede Oturanlar"a yaşam enerjisi sağladığını öğrenir.

Bölüm 5

Hidstalft'a geri döner.Loki çoktan oraya uğrayıp Thor'un bineklerinin etini kemiklerinden ayırmıştır.Gerçi Thor'un da artık onlara ihtiyacı yoktur.Hidstalft'tan, Vaneheim'e Loki'yle yüzleşmek için geri döner ve Loki'nin kuklalarından Mangog'u tek eliyle durdurur.İşaretlerin sihriyle Mangog'u yok eder.Loki kendinin bile bilmediği bu büyüyü duyup gelir.Kibirli bir konuşmanın ardından Thor Loki'nin kafasını bedeninden ayırır işaretlerin büyüsüyle.Ancak Loki'yi öldürmez ve sona birlikte tanık etmesi için kafasını yanına alır.Thor, döngüyü sona erdirmelidir...

"Artık bizi sadece ölüm kurtarabilir.Ben de ölüm getireceğim.Ragnarok benim elimden olacak!"

Bölüm 6

Thor, Surtur'a Mjolnir'i tekrar yaptırmak için devlerin ve iblislerin diyarı Muspelheim'a gider.Surtar'a çekicinin tekrar yapması karşılığında Vanaheim ve Asgard yolunu bizzat kendisi göstereceği konusunda söz verir.Surtur, Mjolnir'i tekrar döver ve Thor'a teslim eder.Thor da sözünü tutar; Surtur ve ordusu Asgard'a girer ve son savaş başlar.Volstagg ve Sif düşer.Beta-Ray Bill ise savaş meydanında, Thor tarafından alıkoyulur ve Thor ondan kendi dünyasına dönmesini ister.Beta-Ray Bill de kendi dünyasına döner Aesir ve Vanir tanrılarını hatırlatmak ve anmak adına.

Thor, Ragnarok döngüsünü bitirmek için Ygddrasil'deki kader örgüsüne ve o örgünün dokumacıları olan Norn Cadıları'na gider.Loki de bu olanlara şahitlik etmektedir.O sırada Loki dölü Kurt Fenris ise kaderi gereği güneş ve gezegenleri yutmaktadır.Thor, kader örgüsüne vardığında örgünün ardındaki makaraya bakar.Makaranın ucu başlangıçtır ama örgünün, ipin; yani hayatın sonu yoktur.İp bir çemberdir.Thor bu Ragnarok döngüsünün ipi kesmekten geçtiğini düşünür.O sırada "Yukarıda Gölgelerde Oturanlar", tanrıların tanrıları onu kendi aralarına almak isterler ancak Thor acınası bir ifadeyle onları reddeder. Ve Norn Cadıları'nın gözleri önünde ipi keser.Ygddrasil ortadan ikiye ayrılır ve Ginnungagap hiçliğinde yok olur.Thor, babası Odin'in ona hediye ettiği insanlık bilgisiyle sonsuz ayini durdurmuştur.

"Geriye tek kalan hatıralar...Şimşek tanrısı! Şimdi ne olacak?"

"Gözlerimi kapatıp tanrıların uykusuna yatacağım.Bir süreliğine..."

“Her tanrı ölmek için doğar. Her şey ölüme doğar.

Hayatın başlangıcından beri böyledir bu!”

*İskandinav mitolojisinde tanrılar Aesir ve Vanir tanrıları olarak iki gruba ayrılır. Aesir tanrıları Asgard diyarında, Vanir tanrıları ise Vanaheim diyarında yaşarlar.

**Thor’un koç binekleri özette yazdığım isimlerin dışında Toothgnasher ve Toothgrinder isimleriyle de anılabiliyor.

***İskandinav mitolojisinde İşaretlerin Sihri’nin temeli olan “Gun” alfabesidir. Odin tarafından oluşturulduğuna inanılır.15 harfli bir alfabedir.

****İskandinav mitolojisinde “Midgard”, Ygddrasil ağacının ortasında resmedilir ve bazı kaynaklarda “Orta Dünya” olarak adlandırılır. Tolkien de eserlerindeki “Orta Dünya”yı İskandinav Mitolojisinden esinlenmiştir.

Özeti çıkarılabilecek bir özet/inceleme'nin ardından nihayet şahsi eleştirilerime geçebilirim.

Sağlam bir epik eser...

İlk üç sayı ile oldukça beklendik ve sıradan ilerleyen hikaye dördüncü sayının ortalarından itibaren artık epikleşmeye(!) başlıyor ve okuyucuyu içine çekiyor. Eserde ilk üç sayı gerçekten sıradan vurdulu kırdılı bir "comics" havası veriyor insana.Dördüncü sayı ile hikaye; gereksiz karakterlerinden sıyrılıyor ve Thor-Ragnarok döngüsü üzerine yoğunlaşıyor.İpin ucu kaçıyor ve "efsane" işte o zaman başlıyor.

Hikayede gerçekten ön planda olan sadece üç karakter var; Thor, Odin, Loki... Loki, Thor ve Odin'e nazaran daha bir "kukla" görevi görüyor.Ragnarok'a sebebiyet vermesi dışında hikaye içinde pek bir önemi yok. Odin, Ragarok'u tekrar tekrar yaşayan ve bilgeliğinin Thor için tek çıkış kapısı olduğunu bilen bir karakter."Odin'in Kudreti" Thor'a bilgeliği ve ötesini bulması sırasında rehber oluyor.Zaten asıl hikaye de "Odin Kudreti"nin Hidstalf'ta belirmesiyle başlıyor.Odin, sonsuz döngüyü bitirmek için Thor'u Donald Blake olarak Midgard'a yolluyor ki Thor'un döngüyü sonlandırmasının sebebi de Midgard bilgisi.Thor ise zaten hikayenin odağındaki karakter ve sonsuz döngüyü Odin'in bilgeliğini de aşarak sonlandırıyor.Zor sınavlardan geçip Odin bilgeliği de aşıyor ve bir tanrıdan çok daha fazlası oluyor. Fiziksel olarak zaten en üst sınırda ve "Odin Kudreti" rehberliğinde kendini zihinsel olarak da en üst seviyeye çıkarıyor.Yetmiyor Odin bilgeliğinin de ötesine geçiyor.O da yetmiyor İşaretlerin Büyüsü'nü öğreniyor.Bu da Ragnarok döngüsünün durdurması için yetiyor zaten.Thor, yeniden doğuyor...

Bu üç karakter haricinde kayda değer önem taşıyan pek karakter yok.Hikaye Thor ve Ragnarok üzerine yoğunlaştığı için zengin bir karakter kurgusuna da gerek kalmıyor.Dediğim gibi karakterlerin çoğu gereksiz ama bazılarının hikaye üzerinde hiçbir etkisi olmuyor; Captain America, Tony Stark gibi... Bu iki karakterin olduğu birkaç sahne gerçekten saçma.En bariz örneğiyle Captain Amerika'nın çocuktan aldığı demir kolyeyi Ulik'in boğazına sokması...Sanki o sahneleri farklı bir yazar yazmış gibi.

O kadar özetin ardından biraz yavan bir eleştiri oldu ama daha bitmedi.Şimdi de hikayede üstü kapalı anlatılan, en azından benim anlamakta biraz zorlandığım kısımlara değineceğim.

Ne oldu şimdi? Thor, döngüyü bitirerek evrenin sonunu mu getirdi yoksa sadece kendi ülkesini mi yok etti?

Olası iki seçeneğide üstteki soruda belirttim.Bu iki seçenek içinden en mantıklı olanı Thor'un tüm evrenin sonunu getirdiği. -Ama tabi Marvel’da mantık pek konuşmuyor. :)- Önce ondan başlayayım.Bu tezimin elbette birkaç dayanağı var;

--> Thor, 5. sayının son sayfasında Loki'ye, çocuk kılığındaki "Odin kudreti"nden için "O bir tanık.Her şey yolunda giderse geriye sadece o kalacak" diyor.Bundan çıkardığım anlam, Thor'un tüm evreni yok ettiği yönünde.

--> Son sayının 19. sayfasında iki çift göz görüyoruz boşlukta.Boşluk muhtemelen en başta bahsettiğim Ginnungagap hiçliği.Bu boşluk başlangıcın boşluğudur ki hep var olmuştur denir.Evren'in bu boşlukla şekillendiği söylenir.İki çift göz bu hiçliğin içinde bize bakmakta.Bir çift göz Thor, diğer bir çift göz ise "Odin'in Kudreti" olsa gerek.Yani burada evrenin tamamen yok olduğu ve bu hiçlikte sadece iki kişinin kaldığı çıkarımını yapabiliriz.

--> Thor, döngüyü sonlandırması gerektiğini anladıktan sonra herhangi bir dostundan yardım istemiyor.O anda Beta-Ray Bill'e çok ihtiyacı varken onu kendi gezegenine geri yolluyor.Ona döngüden ve evreni yok edeceğinden hiç bahsetmiyor.Sanki onu engellemeye çalışabileceğini düşünür gibi.

--> Kader örgüsünü kopardıktan sonra Hayat Ağacı Ygddrasil ortadan ikiye ayrılır.Pek çok İskandinav Mitolojisi tasvirlerinde dokuz diyar bu ağacın dallarında resmediliyor.Bu da bu dokuz diyarın ve evrenin yok olduğuna bir işaret.

--> Son sayıda, 20. sayfada Thor'un tüm dost ve düşmanlarını tek bir karede görüyoruz.Bu son bir hatıra fotoğrafı mı acaba?

--> Thor, "Yukarıda Gölgede Oturanlar"ın canlıların hayat enerjisinden beslendiğini biliyor.Muhtemelen bu tanrıların tanrıları sadece Asgard ve çevre diyarların yaşam enerjisinden beslenmiyor.Tüm evrendeki yaşam enerjisinden besleniyor.

Gelelim diğer seçeneğe, diğerine nazaran biraz daha zayıf bir düşünce bu.Thor evren değil de sadece Asgard'ı mı yok etti? Hemen tezlerime geçiyorum;

--> Thor, ona yardım eden arkadaşlarını (bkz. Tony Stark, Steve Rogers) Asgard'dan gönderiyor.Bunun nedeni sadece Asgard'ı yok edecek olması olabilir.

--> Thor, Surtur ve ordusunu Valhalla'ya yani Asgard'a yönlendiriyor.Buradaki amacı bir taşla iki kuş vurmak mı acaba?

--> Thor, ilk tezimde yazdığım gibi arkadaşlarını geri gönderiyor.Beta Ray-Bill'e ise ek bir şeyler söylüyor: "Kendi halkına dön Bill. Sen ve Dünya'daki dostlarım olmadan bizi hatırlayacak yaptıklarımızı anlatacak kimse olmaz." Eğer sadece Asgard yok oluyorsa Bill'e söyledikleri mümkün olabilir.

“Peki, ne oluyor aslında? Hangisi doğru? Acaba?”